AVUKAT MALİ MÜŞAVİR VE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ İLE YMM'LERİN SERBEST BÖLGEDE FAALİYETTE BULUNAN MÜKELLEFLERE İFA ETTİKLERİ HİZMETLER
Nuri Değer
YMM
A-SERBEST MESLEK FAALİYETIN GELİR VERGİSİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV) KARŞISINDAKİ DURUMU
Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesi hükmü uyarınca serbest meslek faaliyeti,
- Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanması,
- Bir işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması,
- Devamlı olması,
halinde yapılan faaliyet serbest meslek faaliyetidir.
Ayni Kanunun 66. maddesinde serbest meslek erbabını, “Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Ancak serbest meslek faaliyeti yanında meslekten başka bir faaliyetin devamlı olarak yapılmasının bu niteliğe tesiri bulunmamaktadır." şeklinde tanımlanmıştır.
Yukarıya alınan Kanun maddelerine göre, avukat, mali müşavir ve gümrük müşavirleri ile YMM'lerin kendi nam ve hesabına devamlı olarak gerçekleştirdikler faaliyetler serbest meslek faaliyeti olup bu kapsamda elde edilen gelirler gelir vergisine tabidir.
Diğer taraftan, 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 1/1. maddesinde, Türkiye'de gerçekleştirilen ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ne tabi olduğundan yukarda sayılan meslek mensuplarının gerçekleştirdikleri hizmet ifaları KDV'ye tabidir.
B- SERBEST BÖLGEDE YERLEŞİK MÜKELLEFLERE VERİLEN SERBEST MESLEK HİZMETİNDE KDV UYGULAMASI
Serbest meslek erbabının serbest bölgede yerleşik mükelleflere verdikleri serbest meslek hizmetinin KDV karşısındaki durumu aşağıda açıklanmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin II/F-4.9. bölümünde; “3065 sayılı Kanunun (17/4-ı) maddesine göre, serbest bölgelerde verilen hizmetler KDV’den müstesnadır. Ancak yurtiçinden serbest bölgeye verilen hizmetler ile serbest bölgeden yurt içine yönelik olarak verilen hizmetler KDV’ye tabidir. İstisnanın kapsamına yalnızca serbest bölgede ifa edilen hizmetler girmektedir." açıklamasına yer verilmiştir.
1-Avukatın Serbest Bölgede Yerleşik Firmaya Verdiği Avukatlık Hizmetinin KDV Karşısındaki Durumu
İstanbul VDB 2009/132 No.lu KDV Uygulama Tamiminde;
“Bu hüküm gereğince, serbest bölge içinde gerçekleşen hizmet ifalarında KDV uygulanmamakta olup, işlemleri yapanların serbest bölge içinde faaliyette bulunup bulunmamaları istisna uygulamasına engel değildir. Söz konusu bölgelerde faaliyette bulunma ruhsatının bulunup bulunmaması da bu istisna uygulamasını etkilememektedir.
Dolayısıyla, Türkiye’de ya da yurt dışında mukim firmaların ya da serbest bölgede faaliyette bulunan firmaların serbest bölge içinde ifa ettikleri hizmetler Kanunun 17/4-ı maddesi gereğince KDV’den müstesnadır.
Ancak, serbest bölge dışından serbest bölgeye, serbest bölgeden serbest bölge dışına ancak yurt içine yönelik alarak verilen hizmetler Kanunun 1 ve 6. maddeleri gereğince, genel esaslar çerçevesinde KDV’ye tabidir.
Bakanlık Makamından alınan 13.11.2007 tarih ve 100965 sayılı yazıda;…
Bu nedenle, serbest bölge dışından serbest bölgeye yönelik olarak verilen hizmet niteliğinde olan ve esas itibariyle rapor, görüş, iş takibi, yazı, onay vb. şekillerde sunulan müşavirlik, danışmanlık, denetim vb. hizmetlerin serbest bölge dışında, fakat Türkiye içinde hazırlanıp sunulmasının mümkün olması nedeniyle bahse konu istisna kapsamında değerlendirilmeleri mümkün bulunmamaktadır
…” denilmektedir
Buna göre, Türkiye’de mukim firmalar tarafından verilen ve serbest bölge dışından serbest bölgeye yönelik olarak verilen hizmet niteliğinde olan muhasebe ve mali müşavirlik, hizmeti genel esaslar çerçevesinde KDV’ye tabi olacaktır."
2- YMM ve Mali Müşavirlerin Serbest Bölgedeki Mükellefe Verdiği Hizmetler
YMM ve mali müşavirlerin serbest bölgede yerleşik firmaya verdiği mali müşavirlik hizmetinin KDV karşısındaki durumu aşağıda açıklanmıştır.
GİB 13/07/2011 tarih ve GİB.4.38.15.01-KDV-20-902-62 sayılı özelgede de,
“Bu açıklamalara göre, serbest bölgede faaliyet gösteren firmalara, bölge müdürlüğünden temin edilecek “Giriş İzin Belgesi”ne dayanılarak verilen muhasebe ve müşavirlik hizmetlerinin genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabi tutulması gerekir.” denilmektedir.
3-Gümrük Müşavirlerinin Serbest Bölgede Yerleşik Firmaya Verdiği Gümrük Müşavirliği Hizmeti
Gümrük müşavirlerinin serbest bölgede yerleşik firmaya verdikleri gümrük müşavirliği hizmetinin KDV karşısındaki durumuna ilişkin olarak İzmir VDB 26.5.2006 tarih ve KDV .02-471/ 1484 sayılı özelgesinde,;
“Öte yandan, serbest bölgeler gümrük hattı dışında olmakla birlikte Türkiye siyasi sınırları içinde yer alan yabancı ülke niteliği taşımayan yerler olduğundan, Gümrük Müşavirliği hizmetini serbest bölgede faaliyette bulunan mükelleflere yurt içinden yapmanız veya serbest bölgede yerine getirmekle birlikte “Giriş İzin Belgesi” alınmamış olması halinde ise, gümrük müşavirliği hizmetinizden dolayı KDV hesaplanacağı tabiidir.”denilmektedir
Yukarda yer alan açıklamalardan anlaşılacağı gibi avukat, YMM ve mali müşavirler ile gümrük müşavirleri tarafından serbest bölgede faaliyette bulunan mükelleflere verdikleri hizmetler KDV'ye tabidir.
Nuri Değer
YMM